Η νόσος προέρχεται από παράσιτο του είδους Pediculus humanus var. capitis.
Παρουσιάζεται συχνότερα σε γυναίκες και κυρίως παιδιά ηλικίας 3-12 ετών.
Η μετάδοση γίνεται με την άμεση επαφή με το προσβεβλημένο τριχωτό κεφαλής καθώς το παράσιτο δεν αναπηδά.
Η ανθρώπινη φθείρα εναποθέτει τα αυγά της (κόνιδες) κοντά στην έκφυση της τρίχας (1-3 mm).
Ο κύκλος ζωής της αποτελείται από 3 στάδια :
Κόνιδα
Νύμφη
Ενήλικη φθείρα
Η ώριμη φθείρα αρχίζει μέσα σε 1,5 ημέρα να εναποθέτει 10 αυγά/την ημέρα και 3-4 εβδομάδες. Συνολικά μπορεί να εναποθέσει έως 150 αυγά.
Απομυζά αίμα εγχύοντας σάλιο με αγγειοδιασταλτικές και αντιπηκτικές ιδιότητες στον ξενιστή. Μετακινείται μέχρι 23cm/λεπτό.
Μπορεί να επιβιώσει 3 ημέρες μακριά από τον ξενιστή και η κόνιδα μέχρι 12 ημέρες.
Παρουσιάζεται με έντονο κνησμό κυρίως στην ινιακή χώρα και έχει την εικόνα ενός επιμολυνθέντος εκζέματος.
Μπορεί να επιμολυνθεί κάνοντας πυρετό, διόγκωση των αυχενικών επιχώριων λεμφαδένων, ουλωτική αλωπεκία λόγω πυοδέρματος ή και εμφάνιση ιλαροειδούς εξανθήματος από αντίδραση εξ υπερευαισθησίας.
Η διάγνωση γίνεται κλινικά είτε με ανίχνευση με μεγεθυντικούς φακούς είτε με τη λυχνία Wood καθώς και με δερματοσκόπηση.
Η θεραπεία γίνεται είτε με χημικές ουσίες που προκαλούν θανατηφόρα αφυδάτωση είτε με φυσικές ουσίες οι οποίες προκαλούν ασφυξία καθώς και με συχνό χτένισμα με ειδικό χτενάκι.
Η θεραπεία είναι σωστό να γίνεται και στον ξενιστή (πάσχων) καθώς και στο πρόσωπα που χρησιμοποιούν κοινές μαξιλαροθήκες, κρεβάτι ή έρχονται σε στενή επαφή.
Συνιστάται συχνό πλύσιμο και σιδέρωμα λευκών ειδών, ρούχων, μπουφάν, σκουφιών και ότι δεν μπορεί να σιδερωθεί όπως τα κοκαλάκια, στέκες, βούρτσες και χτένες, να βράζεται και να στεγνώνεται καλά.
Τέλος θα ήταν καλό τα άτομα που βρίσκονται στο περιβάλλον του πάσχοντος να χρησιμοποιούν καθημερινά ειδικά σκευάσματα που περιέχουν citronella και απομακρύνουν τις ψείρες (φθειροαπωθητικά).